Welke risico's loopt u met minerale oliën?

Welke risico's loopt u met minerale oliën?

De aandacht voor de risico's van minerale oliën in verpakkingen van levensmiddelen is de afgelopen twee jaar sterk gegroeid. Zowel de Nederlandse overheid als de Europese commissie beraden zich op te nemen maatregelen. Veel retailers wachten daar echter niet op en hebben al hun eigen eisen op tafel gelegd.

Tekst is aangeleverd door Eurofins Food Testing

Wat kunnen retailers nu al doen om de risico’s voor hun producten zo klein mogelijk te houden? Waar moeten ze op letten om verontreiniging te voorkomen? Nieuwe analysetechnieken kunnen hierbij helpen.

Verontreiniging levensmiddelen

Ook al gaat het onderzoek naar verontreiniging vanuit verpakkingen al meer dan 25 jaar terug, de aandacht is gegroeid nu steeds meer duidelijk wordt hoe levensmiddelen verontreinigd kunnen raken met schadelijke stoffen en welke gevaren voor de gezondheid hieraan verbonden zijn. Verontreiniging van levensmiddelen kan worden veroorzaakt door gerecyclede kartonnen verpakkingen, gebruik van drukinkten en het gebruikte machinepark.

Door verpakkingen te produceren uit gerecycled papier kan de drukinkt waarmee de grondstofverpakkingen zijn bedrukt ook een mogelijke bron van contaminatie worden (migratie uit de verpakking).

Minerale oliën

De stoffen waar het hierbij om gaat zijn aromatische koolwaterstoffen (de zogenoemde MOAH) en verzadigde koolwaterstoffen (MOSH) uit minerale oliën. MOSH staat voor Mineral Oil Saturated Hydrocarbons en MOAH voor Mineral Oil Aromatic Hydrocarbons. Bij consumptie worden de componenten uit minerale oliën in het lichaam opgeslagen, waardoor hart, lever en lymfeklieren kunnen worden aangetast. Deze componenten zijn potentieel carcinogeen: ze kunnen leiden tot kanker.

Ongecontroleerde verpakkingen

De vele publicaties over het gevaar van minerale oliën gaan momenteel over het gebruik van gerecycled karton in verpakkingen van levensmiddelen. Verontreiniging kan echter op veel meer momenten in het productieproces plaatsvinden. Zo komen veel grondstoffen (bijvoorbeeld specerijen) binnen in ongecontroleerde verpakkingen zoals juten zakken, die chemisch behandeld zijn om in de vochtige omstandigheden niet direct door schimmels of bacteriën worden aangetast. Productielijnen kunnen sporen van oliën afgeven (zoals smeerolie bij bewegende delen) en zelfs tijdens transport kunnen producten blootstaan aan verontreinigde lucht (bijvoorbeeld fruit).

Opsporen verontreiniging levensmiddelen

Er zijn inmiddels innovatieve technologieën om deze verontreiniging in levensmiddelen op te sporen en de mate ervan te bepalen. Met vloeistof chromatografie, gaschromatografie en vlamionisatiedetectie (LC-GC-FID) wordt de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen in kaart gebracht.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) doet dit jaar onderzoek naar babyvoeding, rijst, pasta en cornflakes. Volgend jaar worden brood, hagelslag, worst en noten onderzocht. Deze productcategorieën lijken het meest gevoelig voor vervuiling. Om deze verontreiniging in beeld te brengen zijn er methodes opgezet waarbij zeer lage hoeveelheden MOSH en MOAH kunnen worden gemeten.