Tekst is aangeleverd door Eurofins Food Testing

Of het nu gaat om een menselijke fout, een ongeluk of om opzettelijke misleiding, elke vorm van fraude, fouten in productspecificaties of de aanwezigheid van schadelijke stoffen in levensmiddelen, schaadt het vertrouwen van de consument en het aanzien van de leverancier of retailer, en dient derhalve zo veel mogelijk voorkomen te worden.

Fraude

De term ‘fraude’ is gekoppeld aan ‘bewust misleiden’. Veel vaker gaat het om incidenten waarbij bijvoorbeeld ingekochte grondstoffen niet voldoen aan de specificaties (bijvoorbeeld kruiden voor een kruidenmix). Het eindproduct levert dan niet wat de leverancier beweert. De consument loopt wellicht geen direct gevaar en van opzet is geen sprake, maar de leverancier is wel aansprakelijk.

Veelvoorkomende factoren voor fraude zijn:

• land van herkomst van de grondstoffen;
• schaarste op de markt door bijvoorbeeld natuurinvloeden;
• fraudegevallen uit het verleden;
• economisch gewin dat de fraude oplevert.

Vaak kan fraude ontstaan door het vervangen van ingrediënten door minderwaardige, goedkopere alternatieven: lamsvlees dat niet is wat het belooft te zijn, of olijfolie die niet uit het gebied komt dat op het etiket staat vermeld. Naast deze voorbeelden van verdunning of vervanging, kan er ook fraude gepleegd worden door het vervalsen van herkomstcertificaten en het toevoegen van verboden stoffen om gebreken te verdoezelen of kwaliteit te verbeteren.

In Nederland komt voedselfraude vooral voor bij vleesproducten, vis, veevoer en eieren.

Controle

Als producent, leverancier en retailer wilt u te allen tijde fouten in de uiteindelijke etikettering vermijden, en zeker voorkomen dat uw product een gevaar vormt voor de consument. Om uw product zo veilig mogelijk te houden hanteert uw organisatie vaste protocollen voor inkoop, productie, verpakking en transport. Desondanks komt fraude vaker voor dan gedacht .

Om de authenticiteit van grondstoffen te controleren zijn er diverse analysemethodes ontwikkeld. Met PCR-analyses voor het vaststellen van DNA of isotopenanalyses voor herkomstbepalingen, kunnen afwijkingen van producten zoals bijvoorbeeld melk, vlees, honing of olijfolie in een eerder stadium van het productieproces worden vastgesteld.

Risicoanalyse

Daarnaast is het van belang te weten waar precies een bedrijf risico loopt. Laat als retailer of leverancier de mogelijke risico’s in kaart brengen en laat u adviseren hoe deze risico’s te verkleinen. Zorg dat u weet welke frauderisico’s er mogelijk van toepassing kunnen zijn en hoe u dit kunt borgen. Denk aan controles van certificaten, zoals herkomst, biologisch, duurzaamheid, een rol. En hoe is de keten precies ingericht?

De risicoanalyse kunt u vervolgens gebruiken bij het inkoopproces en borging van kwaliteitssystemen als BRC en IFS.  En daarmee kunt u zo een mogelijke recall voorkomen!