Voor het eerst in twintig jaar is de omzet van supermarkten gedaald. Dat is het gevolg van het recente verbod op de verkoop van rookwaren.

Twee jaar na de overstap van Jumbo naar Albert Heijn maken de winkels van ondernemer Stan Heerschap 'ongekende omzetsprongen.' Toch maakt hij zich ook zorgen, bijvoorbeeld over de ontwikkeling van de loonkosten en de toenemende margedruk.

De tabaksban in de supermarkten heeft de tabakswinkels al een omzetplus van ruim 40 procent opgeleverd. Ook tankstations in binnensteden hebben de verkoop explosief zien stijgen.

De prijsstijgingen van tabak, met name door accijns, zijn de voornaamste aanjager van voedselinflatie en niet de prijzen van voedingsmiddelen, stelt het Vakcentrum. Door voedingsmiddelen, dranken en tabak onder één noemer te scharen, schetst het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) een verkeerd beeld. Het CBS publiceerde onlangs de inflatiecijfers.

Gemakswinkels als Primera verkochten het afgelopen halfjaar veel meer tabak dan in dezelfde periode van vorig jaar. De groei is vrijwel geheel te danken aan Albert Heijn.

De omzet van supermarkten keldert in 2024. De afbouw van tabaksverkopen en het stoppen van AH-filialen met het aanbieden van rookwaren zijn belangrijke oorzaken.

Vastgoedbeheerder Adrie Kleppe heeft recent zijn winkelcentrum Europaplein in Leerdam aangevuld met Pakje Tabak, een combinatie van een tabaksspeciaalzaak en een postkantoor. De 72-jarige, met een verleden bij (oud)supermarktformules De Boer, Super de Boer, Konmar en Coop, wil door deze aanvulling de klantenstroom behouden. Een verhaal over nieuwe kansen, maar ook een rijke supermarktgeschiedenis. 'Wat ik bij Konmar meemaakte was pure waanzin.'

De gevolgen van de tabaksban reiken verder dan alleen het weghalen van pakjes peuken en shag. Het omzetverlies dwingt ondernemers in de personeelsbezetting te snijden. Servicebalies worden verkleind, of juist voorzien van creatieve invullingen. 'Het is voor een groot deel vechten om de winkel in stand te houden', zegt voorzitter Patricia Hoogstraaten van het Vakcentrum.

Het marktaandeel van Albert Heijn en Lidl stijgt nu ook andere formules geen sigaretten meer verkopen. Albert Heijn leverde begin dit jaar nog aandeel in, doordat het eerder stopte met tabak. Dat speelveld wordt sinds de tabaksban per 1 juli weer gelijkgetrokken. De tabaksspeciaalzaken doen hierdoor, zoals verwacht, ook goede zaken.

Supermarktondernemers compenseren de verdwenen tabaksomzet te door te snijden in de inzet van medewerkers. Dat blijkt uit een rondgang van Distrifood langs ondernemers. Vakcentrum bevestigt de ontwikkeling.

Sligro Food Group heeft een moeizaam halfjaar achter de rug, waarin de omzet daalde en het bedrijf helemaal onder de streep een klein verlies in de boeken zette. De tabaksban in supermarkten speelt een rolletje in de ontwikkelingen binnen de groothandelsorganisatie.

Op zeven locaties in het land hebben supermarktondernemers winkels van franchiseformule Giftclub geopend. Aanleiding is het verkoopverbod op tabak in supermarkten.

Het aantal nieuwe tabakszaken neemt snel toe. In de eerste zes maanden van het jaar kwamen er 135 bij.

Duitse verkooppunten van tabak hebben vooralsnog niet te maken gekregen met een forse extra toeloop van Nederlandse klanten.

De tabaksban in supermarkten is sinds deze week van kracht, maar het Vakcentrum wil van geen wijken weten. De belangenbehartiger denkt via de rechter de rookwarenhandel weer mogelijk te kunnen maken. Maar hoe groot is de kans van slagen?

Vanaf vandaag mogen supermarkten geen rookwaren meer verkopen. Distrifood maakte een ronde langs diverse winkels om te kijken hoe verschillende formules de servicebalie inrichten nu de tabaksverkoop wegvalt.

Vooral kleine supermarkten in landelijke gebieden komen in het nauw door de naderende tabaksban. Zij doen er goed aan om zich te focussen op gezondheid en gemak, zegt ING-specialist trade & retail Dirk Mulder tegen Distrifood.

Jumbo laat momenteel in de winkels aan klanten weten dat de formule stopt met de verkoop van rookwaren. Dit vanwege het aanstaande verbod op de verkoop per 1 juli.